Η Ύδρα είναι νησί του Αργοσαρωνικού που αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό, λόγω του χαρακτήρα, της ιστορίας αλλά και της μικρής απόστασης από την Αθήνα. Έχει έκταση περίπου 50 τ.χλμ. και πληθυσμό περί τους 2.000 κατοίκους. Πήρε το όνομά της από τις πολλές, πλούσιες πηγές και αναβλύζοντα ύδατα που διέθετε κατά την αρχαιότητα.
Το νησί έχει σημαντική ναυτική ιστορία και παράδοση. Αναπαλαιωμένα αρχοντικά, το παλιό λιμάνι, μουσεία και μοναστήρια, συνθέτουν την εικόνα του νησιού, η οποία μας μαρτυρεί την σημαντική ιστορική σημασία της. Στην Επανάσταση του 1821 η Ύδρα, μαζί με τις Σπέτσες και τα Ψαρά, έπαιξε σημαντικό ρόλο, λόγω της μεγάλης ναυτικής δύναμης που διέθετε.
Ο διατηρητέος οικισμός της Ύδρας είναι η μοναδική πόλη του νησιού όπου συγκεντρώνεται η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Χαρακτηριστικό της Ύδρας είναι ότι στο νησί απαγορεύονται τα τροχοφόρα και οι περισσότερες μεταφορές γίνονται με ζώα, με τα πόδια ή με θαλάσσιο ταξί.
Φύση
Η Ύδρα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα Μεσογειακού τοπίου, συνδυάζοντας χαρακτηριστικά αιγαιοπελαγίτικου νησιού αλλά και της γειτονικής Πελοποννήσου. Συνδυάζει άγρια βραχώδη τοπία με χαμηλή βλάστηση αλλά και δασωμένες εκτάσεις με πεύκα και κυπαρίσσια.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια βραχώδη οροσειρά, μήκους 20 χιλιομέτρων και πλάτους από 1,5 χμ. έως 6 χμ. με ψηλότερη κορυφή το Έρος (588 μ.). Το κλίμα του νησιού είναι τυπικά μεσογειακό, εύκρατο, ξηρό, ήπιο με παρατεταμένη καλοκαιρία και ήπιους χειμώνες. Οι κύριοι βόρειοι άνεμοι απομακρύνουν την αχλή της θάλασσας και δημιουργούν ένα λαμπρό και καθαρό ορίζοντα.
Η Ύδρα φιλοξενεί πλήθος από αγριολούλουδα και βότανα, ενώ σημαντική είναι και η παρουσία της χαλέπιου πεύκης, του κυπαρισσιού, της ελιάς, της φασκομηλιάς, του θυμαριού και διαφόρων άλλων θαμνοειδών. Η πανίδα του νησιού καθίσταται σημαντική λόγω της θέσης του που το καθιστά σημαντικό σταθμό για μεταναστευτικά είδη πουλιών αλλά και μόνιμο ενδιαίτημα. Όπως τα περισσότερα βραχώδη οικοσυστήματα έτσι και η Ύδρα, φιλοξενεί σημαντικό αριθμό ερπετών και αμφίβιων ενώ το ψηφιδωτό της πανίδας του νησιού συμπληρώνουν θηλαστικά όπως το αγριοκούνελο, ο λαγός και το αγριοκάτσικο, πέρα από τα άλογα, μουλάρια και γαϊδούρια, που διατηρούν οι ντόπιοι για τις ανάγκες μεταφορών στο νησί και τα αμνοερείφια.
Στα νοτιο-δυτικά της Ύδρας βρίσκεται η νησίδα Δοκός, σημαντικός αρχαιολογικός τόπος, με παρόμοια φυσικά χαρακτηριστικά ενώ τριγύρω υπάρχουν και αρκετές μικρότερες νησίδες.
Πολιτισμός
Η Ύδρα έχει ένα πλούσιο πολιτιστικό υλικό να παρουσιάσει όπως εκθέσεις, μουσεία (Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας, Εκκλησιαστικό και Βυζαντινό Μουσείο Ύδρας, Οικία Λάζαρου Κουντουριώτη – Παράρτημα Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, Οικία Γεώργιου Κουντουριώτη-Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης και Ιστορίας, κ.α.), μοναστήρια (6 μονές και 300 εκκλησίες και εξωκλήσια) και πολιτιστικά δρώμενα.
Άξια αναφοράς είναι τα Μιαούλεια, εορτασμοί προς τιμήν του Ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη, για την προσφορά του στον Αγώνα για την απελευθέρωση του Έθνους που διεξάγονται κάθε χρόνο στο τέλος Ιουνίου. Tα Κουντουριώτεια είναι εξαήμερες εορταστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Δήμος της Ύδρας τον Αύγουστο, τιμώντας τον Πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Υδραίο Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη.
Σημαντικό είναι να επισκεφθεί κάποιος τα Αρχοντικά του νησιού, κτίρια χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής, πάνω από 200 ετών, από τα οποία ξεχωρίζουν τα αρχοντικά των Παύλου και Λάζαρου Kουντουριώτη, Tομπάζη, Tσαμαδού, Kριεζή, Bούλγαρη, Mπουντούρη. ‘Οπως επίσης και τους Προμαχώνες με τα κανόνια, δεξιά και αριστερά του λιμανιού, που προστάτευαν τον οικισμό της Ύδρας.
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της Ύδρας προσέλκυσε σημαντικό αριθμό ανθρώπων του πολιτισμού και των τεχνών, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι διαμένουν ή διαθέτουν εξοχικά στο νησί.
Ιστορία
Το όνομα της Ύδρας οφείλεται στα άφθονα νερά που ανάβλυζαν από τις πλούσιες πηγές που είχε στην αρχαιότητα. Οι ιστορικοί αναφέρουν το νησί με το όνομα Υδραία και στο εσωτερικό του νησιού έχουν διασωθεί ίχνη αρχαίων οικισμών, όπως μαρτυρούν αρχαιολογικές ανασκαφές στη θέση Επισκοπή, το κυριότερο γεωργοκτηνοτροφικό κέντρο του νησιού και ένα από τα σημεία που φαίνεται ότι κατοικήθηκε σε όλες τις εποχές, καθώς εδώ υπήρχαν πλούσιες πηγές νερού. Η εποίκιση στο νησί ανάγεται πολύ προ της Ομηρικής περιόδου, δηλαδή στην Ύστερη Νεολιθική εποχή (3000 – 2600 π.Χ.).
Στη διάρκεια της Πρωτοελλαδικής περιόδου η εγκατάσταση έγινε κοντά στη Zούρβα, στον Άγιο Nικόλαο, στον Άγιο Γεώργιο Mπίστη, στη Nησίζα και οι άνθρωποι με τα πλοία τους έκαναν εμπόριο οψιδιανού.
Η Ύδρα φαίνεται ότι δεν κατάφερε στους αιώνες που ακολούθησαν να εξελιχθεί σε τόπο κοινωνικά και ιστορικά συγκροτημένο. Κατά τους Κλασικούς Χρόνους φαίνεται ότι, εξαιτίας των συχνών πειρατικών επιδρομών, ένας μεγάλος αριθμός από τους κατοίκους της Ύδρας είχε εγκαταλείψει το νησί, ενώ οι υπόλοιποι είχαν αποσυρθεί στο εσωτερικό του, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα της Επισκοπής.
Οι απαρχές του 15ου αιώνα βρίσκουν την Ύδρα κατοικημένη από λίγες γεωργικές και ποιμενικές οικογένειες. Από το 1460 αρχίζει η πρώτη έντονη εποικιστική κίνηση και εγκατάσταση στην Ύδρα. Οι νέοι κάτοικοι της Ύδρας συγχωνεύονται με τους ντόπιους και το βραχώδες, άγονο έδαφος της Ύδρας τους ανάγκασε να στραφούν προς τη θάλασσα και να γίνουν άριστοι ναυτικοί. Είναι η εποχή που αρχίζει η ανοικοδόμηση και η δημιουργία της σημερινής πόλης της Ύδρας. Τον 18ο αιώνα οι Υδραίοι άρχισαν να επιδίδονται στη ναυπήγηση μικρών ιστιοφόρων (τρεχαντήρια) και από τα μέσα του ίδιου αιώνα, πλοίων μεγάλης χωρητικότητας που έπλεαν σε όλη την Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Στα τέλη του 18ου αιώνα και αρχές του 19ου αιώνα, η Ύδρα εξελίσσεται σε μεγάλη ναυτική δύναμη με εμπορικό στόλο 150 πλοίων.Την εποχή αυτή το νησί γνώρισε τη μεγαλύτερη δύναμή του και κατ’ επέκταση την οικονομική και πνευματική άνθησή του. Οι Υδραίοι σταδιακά έγιναν κύριοι των θαλάσσιων δρόμων της Μεσογείου και η Ύδρα αναδείχτηκε σε πρώτη ναυτική δύναμη ανάμεσα στα ελληνικά νησιά.
Σημαντική ήταν η βοήθειά της Ύδρας στον εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821. Ο στόλος της αριθμούσε 186 μικρά και μεγάλα πλοία.Ο Υδραϊκός στόλος μαζί με το στόλο των Σπετσών και των Ψαρών, κυριάρχησε στη θάλασσα κατά τον επταετή αγώνα, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην απελευθέρωση της Ελλάδας, θυσιάζοντας παράλληλα ανθρώπινες ζωές, πλοία και χρήματα και αναδεικνύοντας ηγέτες και αγωνιστές όπως ο Μιαούλης, ο Οικονόμου, ο Τομπάζης, ο Τσαμαδός, κ.ά.
Νήσος Δοκός
Στην αρχαιότητα ονομαζόταν Απεροπία, λόγω της άπειρης θέας που της προσφέρει η στρατηγική της θέση, με αυτό το όνομα αναφέρεται και από τον Παυσανία. Το Δοκός, το απέκτησε κατά την Βυζαντινή περίοδο καθώς αποτελεί πέρασμα για την Ύδρα αλλά και για την Ερμιόνη. Είναι ένα από τα λίγα ελληνικά νησιά γένους αρσενικού. Το νησί είναι ορεινό, βραχώδες, με υψόμετρο 308 μ. και ανέκαθεν αποτελούσε ένα καλά κρυμμένο στρατηγικό σημείο. Στην ανατολική του πλευρά υπάρχουν τα ερείπια ενός μεγάλου Βυζαντινού – Ενετικού κάστρου. Στα χρόνια της επανάστασης του 1821 χρησιμοποιήθηκε από τον στόλο της Ύδρας σαν χειμερινό αγκυροβόλιο.
Το νησί σύμφωνα με αρχαιολογικές έρευνες είχε κατοικηθεί από την εποχή του χαλκού, πριν 6.000 χρόνια. Το 1975 βρέθηκε κοντά στην ακτή το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο, χρονολογημένο μεταξύ 2500-2000 π.Χ. Το ναυάγιο αυτό συνιστά απτή μαρτυρία μείζονος σημασίας για την άσκηση ναυτιλίας στην ευρύτερη περιοχή.